Nhà nước chiếm hữu nô lệ

by **Admin** Wed Dec 09, 2009 12:46 am

NHÀ NƯỚC CHIẾM HỮU NÔ LỆ

Trong lịch sử loài người, con người đã trải qua 5 hình thái kinh tế - xã hội, trong đó, hình thái kinh tế - xã hội đầu tiên (cộng sản nguyên thủy) là hình thái duy nhất chưa có sự xuất hiện giai cấp. 4 hình thức còn lại đều là những hình thái KT-XH có giai cấp, ứng với 4 kiểu nhà nước: nhà nước chiếm hữu nô lệ, nhà nước phong kiến, nhà nước tư sản và nhà nước XHCN.
Nhà nước chiếm hữu nô lệ (nhà nước chủ nô) là hình thức nhà nước đầu tiên trong lịch sử loài người.

1.Cơ sở kinh tế, xã hội.
Nhà nước chủ nô ra đời trên cơ sở sự tan rã của chế độ cộng sản nguyên thủy (sự tan rã của chế độ thị tộc, bộ lạc ...), nó gắn liền với sự xuất hiện chế độ tư hữu & sự phân chia XH thành các giai cấp đối kháng (vì ở chế độ cộng sản nguyên thủy chưa có giai cấp). Các nhà nước chiếm hữu nô lệ đầu tiên xuất hiện khoảng 4000 - 5000 năm trước công nguyên ở châu Á & bắc Phi (Trung Quốc, Ấn Độ, Ai Cập ...)
Nhà nước chủ nô được coi là tổ chức quyền lực chính trị của giai cấp chủ nô trong XH.

Cơ sở kinh tế của nhà nước chủ nô chính là quan hệ sản xuất được đặc trưng bởi chế độ chiếm hữu tư nhân của chủ nô đối với toàn bộ tư liệu sản xuất & nô lệ. Trong chế độ này, chủ nô là người sở hữu toàn bộ đất đai, tư liệu sản xuất & cả người sản xuất là nô lệ. Do vậy, chủ nô có toàn quyền bóc lột nô lệ. Nô lệ phải hòan toàn phục tùng chủ nô, và trở thành "những công cụ biết nói."

Gắn liền với cơ sở kinh tế nói trên là một xã hội bất bình đẳng. Điều này được thể hiện thông qua kết cấu giai cấp của nó: giai cấp chủ nô và giai cấp nô lệ là 2 giai cấp chính. Giai cấp chủ nô chiếm số ít trong XH, nhưng lại nắm giữ toàn bộ đất đai, cũng như tư liệu sản xuất. Trong khi đó giai cấp nô lệ chiếm số đông, nhưng phải hoàn toàn phục vụ giai cấp chủ nô. Một XH bất bình đẳng giữa chủ nô & nô lệ như trên dẫn tới mâu thuẫn chính trong XH là mâu thuẩn giữa chủ nô & nô lệ.
Ngoài 2 giai cấp nói trên, trong XH chiếm hữu nô lệ còn tồn tại tầng lớp thợ thủ công, dân tự do, những người lệ thuộc vào nhà vua về kinh tế... Những người này tuy ko phải là nô lệ, nhưng họ cũng gần như phải lệ thuộc hoàn toàn vào chủ nô về kinh tế & chính trị.
Kết cấu giai cấp nói trên đã làm cho XH chiếm hữu nô lệ gần như nằm trong tay giai cấp chủ nô, phục vụ cho giai cấp chủ nô.

2.Bản chất nhà nước.
Cơ sở KT-XH nói trên đã quyết định bản chất của nhà nước chiếm hữu nô lệ. Nhà nước chiếm hữu nô lệ là nhà nước của giai cấp chủ nô, do giai cấp chủ nô lãnh đạo và tồn tại vì giai cấp chủ nô (nó phục vụ lợi ích của giai cấp chủ nô).
Giai cấp chủ nô tuy chiếm số ít nhưng lại là chủ sở hữu của toàn bộ ruộng đất, tư liệu sản xuất và nô lệ. Do đó, nhà nước chiếm hữu nô lệ gần như nằm hoàn toàn trong tay giai cấp chủ nô.

Bản chất của nhà nước nói chung, bản chất nhà nước chủ nô nói riêng, được thể hiện thông qua 2 đặc tính: tính xã hội & tính giai cấp.
-Tính giai cấp của nhà nước chiếm hữu nô lệ thể hiện ở chỗ: nhà nước chủ nô là một bộ máy:
+đem lại cho giai cấp chủ nô quyền lực & khả năng cai trị tất cả nô lệ
+cho phép giai cấp chủ nô cưỡng bức & đàn áp nô lệ
Lênin nhấn mạnh: "... Nhà nước chiếm hữu nô lệ bao giờ cũng là 1 bộ máy đem lại cho chủ nô quyền lực & khả năng cai trị tất cả những người nô lệ ... là một bộ máy để duy trì những người nô lệ trong địa vị phụ thuộc & và cho phép 1 bộ phận này của XH (giai cấp chủ nô) cưỡng bức và đàn áp bộ phận kia (giai cấp nô lệ).

-Tính xã hội của nhà nước chiếm hữu nô lệ được thể hiện như sau:
+nhà nước chủ nô sinh ra để quản lý XH, thay thế cho chế độ cộng sản nguyên thủy ko còn khả năng cai quản XH được nữa.
+nhà nước chủ nô tiến hành một số hoạt động vì sự tồn tại & phát triển chung của toàn XH: tổ chức quản lý KT ở quy mô lớn, quản lý đất đai, khai hoang ... làm cho đất nước phát triển, nâng cao đời sống nhân dân.

-Xét ở 1 khía cạnh nào đó thì sự ra đời của nhà nước chủ nô cũng là 1 bước tiến về phía trước của nhân loại. Nó đã tạo điều kiện cho XH phát triển, đưa lại những lợi ích to lớn cho nhân loại (có sự phân công lao động). Chế độ này cũng là 1 bước tiến ngay cả với những người nô lệ, bởi vì những nô lệ tù binh bị bắt trong chiến tranh "...giờ đây cũng ít nhất giữ được sinh mạng của họ chứ ko bị người ta giết chết như trước kia hoặc trước đó nữa, thậm chí còn bị người ta đem đi thui & ăn thịt."

3.Chức năng của nhà nước.
-Khái niệm: chức năng (của nhà nước nói riêng) là những phương diện hoạt động chủ yếu của nhà nước nhằm thực hiện những nhiệm vụ đặt ra trước nhà nước.
-Chức năng của nhà nước chủ nô được thể hiện ở 2 mặt: các chức năng đối nội & các chức năng đối ngoại.
a.Các chức năng đối nội:
-Chức năng bảo vệ và duy trì chế độ sở hữu của chủ nô đối với tư liệu sản xuất & nô lệ, duy trì các hình thức bóc lột của chủ nô đối với nô lệ & những người lao động khác.
-Chức năng trấn áp nô lệ & những người lao động khác về mọi mặt.
-Chức năng quản lý KT - XH.
b.Các chức năng đối ngoại:
-Chức năng tiến hành chiến tranh xâm lược: nhà nước chủ nô coi đây là 1 trong những biện pháp làm giàu nhanh chóng nhất.
-Chức năng phòng thủ đất nước.
-Chức năng buôn bán ngoại giao với các nước khác.

4.Hình thức nhà nước.
-Hình thức chính thế:
+quân chủ
+cộng hòa : cộng hòa dân chủ chủ nô Aten, cộng hòa quý tộc chủ nô Spác
-Hình thức cấu trúc nhà nước: đơn nhất
-Chế độ chính trị: chủ yếu là phản dân chủ, dân chủ bị hạn chế.

5.Bộ máy nhà nước. -Thời kì đầu, bộ máy nhà nước chủ nô còn đơn giản, chỉ gồm rất ít các cơ quan. Các cơ quan này thực hiện tất cả các công việc của nhà nước: cưỡng bức, đàn áp nô lệ, xâm lược ...
-Càng về sau, nhu cầu quản lý XH càng tăng lên, bộ máy nhà nước chủ nô phát triển hơn, phức tạp, hoàn thiện & có sự chuyên môn hóa cao hơn.
-Quân đội được thành lập.

by C_T_0408 Tue Aug 24, 2010 4:25 pm

cảm ơn vì bài viết này. bạn có tài liêu về pháp luật của nhà nước chủ nô ko?nếu có thì giúp mình nhé. địa chỉ mail của mình :nuhoangmiensoncuoc@gmail.com

Nhà nước chiếm hữu nô lệ

Nhà nước chiếm hữu nô lệ

Re: Nhà nước chiếm hữu nô lệ